Ο ναργιλές προέρχεται από τις βόρειο δυτικές επαρχίες της Ινδίας κατά μήκος των συνόρων του Πακιστάν στο Rajasthan και Gujarat σχεδόν χιλιετίες πίσω. Οι ναργιλέδες αρχικά ήταν απλοί, πρωτόγονοι και κατασκευασμένοι με ανθεκτικό σχεδιασμό από ένα είδος ινδικής καρύδας ονόματι «ναργκιούλ» απ’ όπου πήρε και το όνομα του. Από εκεί διαδόθηκε στο Περσικό Βασίλειο το οποίο περιλάμβανε το Πακιστάν, το Αφγανιστάν, ένα μεγάλο μέρος της Μέσης Ασίας και Αραβικά τμήματα της βόρειας Αφρικής. Ο ναργιλές κατά το πέρασμα του από τη Περσία χρησιμοποιούταν με τουμπεκί (μια μορφή σκούρου καπνού που καλλιεργείται σήμερα στο Ιράν). Το τουμπεκί «πλενόταν» με έναν ειδικό τρόπο και τοποθετούταν στο λουλά (πήλινο σκεύος που κρατάει τον καπνό) και τοποθετούσαν κάρβουνα πάνω του δίνοντας με αυτόν τον τρόπο μια πιο έντονη γεύση. Όταν έφτασε στην Τουρκία περίπου 500 χρόνια πριν έγινε δημοφιλείς στις διάφορες τάξεις ανθρώπων. Και τότε απέκτησε την μορφή που είμαστε πιο εξοικειωμένοι σήμερα. Μεγάλωσε σε μέγεθος, αντικαταστάθηκε η ξύλινη κατασκευή με μεταλλική και προστέθηκε η γυάλα. Ακόμα αναπτύχτηκε και αισθητικά καθώς προστέθηκαν σχεδιασμοί πάνω στο γυαλί και στο μεταλλικό του μέρος.

Έγινε ένα πολύ δημοφιλές είδος για την κουλτούρα των καφενέδων στην Τουρκία από τα μέσα του 17ου αιώνα. Ο σερβιτόρος του ναργιλέ είχε ισότιμο σεβασμό με έναν σεφ λόγω τις προετοιμασίας του ναργιλέ. Η υγρότητα του καπνού σε συνδυασμό με τα ανάμενα κάρβουνα πάνω του αποτελούσαν ικανότητα και μάλιστα θεωρούταν κάποιος αγενής αν άγγιζε τα κάρβουνα. Η απόλαυση που λάμβαναν οι καπνιστές του ναργιλέ από την πολύ απλή αυτή συσκευή καπνίσματος ήταν απίστευτη. Με τον καιρό δημιουργήθηκαν ακόμα και “κανόνες” για το άναμμα και κάπνισμα του ναργιλέ που μετέτρεπαν το φαινομενικά απλό κάπνισμα σε μια μυσταγωγία. Έτσι, ένα πρωινό κάπνισμα ήταν ότι χρειάζονταν όλοι για να τους τονώσει τη μέρα λίγο πριν τη δουλειά και φυσικά αργά το απόγευμα συνοδεύοντας το τσάι ή τον καφέ τους. Ο καπνός που συνηθιζόταν να χρησιμοποιείται στο ναργιλέ ήταν τουμπεκί. Πάνω στο λουλά έβαζαν κάρβουνο από βελανιδιά και μόνο. Ορισμένοι από τους “επαγγελματίες” καπνιστές έβαζαν κάποια κομμάτια φρούτων μέσα στο νερό της γυάλας του ναργιλέ ή φύλα μέντας ή κάρδαμο ή κανέλα. Άλλοι έβαζαν χυμό από ρόδι ή ροδέλαιο για να δώσουν λίγο άρωμα στο κάπνισμα τους.

Έπειτα διαδόθηκε στο νότο στον αραβικό κόσμο από την Τουρκία στο Λίβανο και τη Συρία όπου πήρε το όνομα αργιλές. Στη συνέχεια εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και το Μαρόκο.

Το είδος του καπνού που χρησιμοποιείται σήμερα συναντάται για πρώτη φορά στην Αίγυπτο στις αρχές του 19ου αιώνα. Μέχρι τότε ο καπνός προερχόταν από ένα είδος που υπήρχε σε φυτείες στην Τουρκία και το Ιράν και καπνιζόταν χωρίς καμιά ιδιαίτερη κατεργασία. Μια μέρα ένας Αιγύπτιος καπνιστής ναργιλέ έπαιρνε το δείπνο του που περιλάμβανε ψωμί και μελάσα από ζαχαροκάλαμο (ένα πολύ συνηθισμένο επιδόρπιο στη χώρα του) και σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει μελάσα μαζί με τον καπνό για να δώσει μια ξεχωριστή υφή στο κάπνισμα του. Πράγματι, δοκιμάζοντας το, διαπίστωσε ότι ο καπνός έγινε πιο γλυκός και αρωματικός.  Έτσι, το είδος αυτό έγινε γνωστό σε όλη την Αίγυπτο και οι αντίστοιχες βιομηχανίες καπνού υιοθέτησαν τη νέα τεχνική παρασκευής. Μάλιστα αργότερα προσθέσανε στο μείγμα και χυμούς από διάφορα φρούτα διευρύνοντας έτσι τη γκάμα των αρωμάτων και γεύσεων καπνού για ναργιλέ.

«Το κάπνισμα με ναργιλέ δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό ενός τσιγάρου. Τα τσιγάρα είναι για ανθρώπους βιαστικούς, νευρικούς, ανταγωνιστικούς όπως προτρέπει ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Όμως όταν καπνίζεις ναργιλέ έχεις όλο το χρόνο να σκεφτείς. Σε διδάσκει να έχεις υπομονή και ανοχή και σου προσφέρει την εκτίμηση μιας καλής παρέας. Οι καπνιστές του ναργιλέ παρουσιάζουν μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση της ζωής από αυτήν των καπνιστών τσιγάρου».

Κάπως σαν παραμύθι, σαν γλαφυρή ιστορία, που ανάγεται σε μακρινούς αιώνες, ξεκίνησε η περίπτωση “Καπνός”!

Οι άνθρωποι της συνοδείας του Κολόμβου είχαν για πρώτη φορά την παράξενη εμπειρία να παρακολουθήσουν έκπληκτοι την “τελετουργία” του καπνίσματος μεταξύ των ιθαγενών στους νέους τόπους, που ανακάλυπταν και εξερευνούσαν. 

Τα νέα έφθασαν στην Ευρώπη με λεπτομερείς περιγραφές του αλλόκοτου και πρωτοφανούς αυτού γεγονότος. 

Αργότερα η χρήση του καπνού στην Ευρώπη ξεκινάει σαν ένα δώρο προς μια βασίλισσα – από το Γάλλο διπλωμάτη Nicot προς την Αικατερίνη των Μεδίκων – δώρο ασυνήθιστο, ένα χόρτο, για να κατευνάσει τους πονοκεφάλους της. 

Ένα χόρτο με διαφορετικές ιδιότητες και τολμηρές επεμβάσεις στη ανθρώπινη ζωή! Αυτό το χόρτο λες και είχε την τύχη και την τιμή να γίνεται Βασιλικό δώρο κι αυτή τη φορά από τους Ισπανούς προς τον Κάρολο. Κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι τα φύλλα του καπνού των Ιθαγενών και η συνήθειά τους να τα καπνίζουν θα έμπαιναν σε βασιλικά παλάτια, στα πλουσιότερα σαλόνια και στην αριστοκρατία της Ευρώπης. 

Εκλεκτές ποικιλίες πούρων και σιγαρέτων είχαν τιμητική θέση μέσα σε χρυσές, αργυρές και βελούδινες θήκες σαν πολύτιμα δώρα προς μεγάλες προσωπικότητες. Ακόμα κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί, ότι το ταπεινό αυτό φυτό των ιθαγενών θα έπαιρνε τέτοιες διαστάσεις, επεκτάσεις και προεκτάσεις στη ζωή των ανθρώπων τόσους αιώνες μετά και ούτε σήμερα ακόμη συνειδητοποιούμε ότι έχει καταδυναστεύσει τον κόσμο και έχει γίνει η μάστιγα του αιώνα μας.

Γι’ αυτό οι πολιτισμένοι λαοί άρχισαν να στοχεύουν στην ενημέρωση για την πρόληψη και παύση του καπνίσματος, που θεωρείται πια μια συνήθεια αναχρονιστική, περιθωριοποιημένη και κιτς και συνδέεται μόνο με τον όλεθρο και την καταστροφή του ανθρώπινου οργανισμού, αφού δεν φέρνει τίποτε άλλο, παρά μόνο την εξάρτηση, την αρρώστια και το θάνατο. 

Το κάπνισμα είναι μία συνήθεια, που ξαφνιάζει και αναστατώνει τον ανθρώπινο οργανισμό, τον δυσκολεύει και τον καταπονεί μέχρι να την υιοθετήσει, διότι είναι ξένη προς τις φυσιολογικές, βιολογικές λειτουργίες του οργανισμού. Δεν είναι λειτουργία, που έχει προβλέψει η Φύση, αλλά συνήθεια, που έχει επινοήσει ο άνθρωπος και μάλιστα από την εποχή, που ζούσε ακόμη σε σχεδόν πρωτόγονη κατάσταση. 

Παρά ταύτα όμως, όταν ο οργανισμός εθιστεί στον καπνό, τον κάνει αδιάσπαστο μέρος της ζωής του και δυσκολεύεται μετά να απαλλαγεί. Η σύγχρονη επιστήμη και ο σημερινός πολιτισμός μας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.

Ο καπνός και πληθυντικός τα καπνά είναι είδος του φυτού “Νικοτιανή”, που οφείλει το όνομα της στον Γάλλο πρεσβευτή Ιωάννη Νικότ (Nicot), που την εισήγαγε και τη διέδωσε στη Γαλλία το 1560. Ο καπνός κατάγεται από την Αμερική και ειδικότερα από περιοχές νοτιότερα από το Μεξικό. Αρχαιολογικές έρευνες διαπίστωσαν ότι εκεί η χρήση του καπνού ήταν γνωστή 500 χρόνια πριν από την ανακάλυψη της Αμερικής. Η είδηση περί καπνού και χρησιμοποιήσεώς του έφθασε στην Ευρώπη από το περιβάλλον του Κολόμβου.

Το 1492 εξερευνώντας την Κούβα συνάντησαν Ιθαγενείς, που εισέπνεαν τον καπνό από καιγόμενα φύλλα. Επίσης, ο ιεραπόστολος Ραμόνο Πόντε, που συνόδευε τον Κολόμβο στο δεύτερο ταξίδι του (1494-96), παρατήρησε ότι οι Ιθαγενείς εισέπνεαν σκόνη καπνού και έκανε σχετικές ανακοινώσεις προς τον Πέτρο της Βερώνης το 1511. Ακόμα, το 1502 οι Ισπανοί στα παράλια της Ν. Αμερικής παρατήρησαν μεταξύ των κατοίκων τη συνήθεια του μασήματος των φύλλων του καπνού. Οι Ιθαγενείς πολλές φορές χρησιμοποιούσαν ξύλινη σύριγγα σε σχήμα διχάλας (Υ), ώστε από τα δύο άκρα, τυλιγμένα με φύλλο αραβοσίτου, να εισπνέουν. 

Στην Ευρώπη ο καπνός μεταφέρθηκε από τους Ισπανούς το 1519. Στη Γαλλία αναπτυσσόταν το 1556. Στην Ιταλία καλλιεργήθηκε το 1575. Οι Σάξονες καλλιέργησαν τον καπνό το 1613. Στην Ολλανδία καλλιεργήθηκε το 1615. Στην Ελλάδα μεταφέρθηκε ο καπνός στα τέλη του 16ου αιώνα. Στα μέσα του ΙΖ’ αιώνα ο καπνός ήταν γενικά διαδεδομένος στη Δύση. Η καλλιέργεια του καπνού στην Αγγλία απαγορευόταν μέχρι το 1910, παρόλο που η εισαγωγή της συνήθειας του καπνίσματος στην Ευρώπη οφείλεται στους Άγγλους, που το 1586 από την αποικία τους, τη σημερινή Βιργινία της Αμερικής, έφεραν υλικό και όργανα καπνίσματος στον Ουώλτερ Ρώλι (Raleigh). Οι άποικοι, που ο Ρώλι εγκατέστησε στη Βιργινία, άρχισαν τη συστηματική καλλιέργεια του καπνού στην Αμερική.